Veiligheid van een tolk – onzichtbaar, maar onmisbaar
Wanneer je aan een tolk denkt, zie je waarschijnlijk iemand die rustig naast een gesprekspartner zit en ‘gewoon’ vertaalt. Wat veel mensen niet zien, is dat tolken vaak in intensieve en soms zelfs risicovolle situaties werken. Veiligheid is in dit vak geen bijzaak – het is de basis waarop alles rust.
De kracht van de bruggenbouwer
Tolken zijn de verbindingsschakel tussen mensen die elkaar anders niet zouden verstaan. Soms gaat dat over alledaagse afspraken, zoals bij de notaris of het UWV. Maar vaak bevinden we ons midden in situaties waar emoties hoog oplopen: rechtszaken, medische consulten of gesprekken binnen een psychiatrische inrichting.
En ja, dan geldt altijd dezelfde gouden regen: de boodschap zo zuiver, correct en neutraal mogelijk overbrengen. Maar laten we eerlijk zijn: achter die neutraliteit zit een mens. Een professional die luistert, voelt, en ook spanning of zelfs onveiligheid kan ervaren.
Onzichtbare risico’s, échte impact
Van buitenaf lijkt een tolk “erbij” te zitten. In werkelijkheid zitten we midden in de dynamiek. Wij voelen de spanningen die door de kamer gaan. Denk aan:
- Emotionele uitbarstingen tijdens een gesprek.
- Onvoorspelbaar gedrag van cliënten.
- Onveilige of instabiele omgevingen.
Dit blijft vaan onzichtbaarheid voor de buitenwereld, maar heeft direct invloed op hoe wij ons werk doen én op ons welzijn.
Veiligheid draag je samen
Een waardevolle les die ik onlangs zelf leerde: veiligheid is niet iets dat je alleen bewaakt, het is iets dat je samen draagt. Toen ik mijn twijfel en ongemak uitsprak, kreeg ik terug: “Veiligheid voorop! Als jij je niet prettig voelt, zeg het gewoon – dan stoppen we.”
Die woorden en dat vertrouwen maakten alles lichter. Het gaf me het gevoel dat ik niet alleen als tolk werd gezien, maar ook als mens. En precies dat vertrouwen tilt ons vak naar een hoger niveau.
Wat kan er beter?
Om de rol van tolken echt professioneel en veilig te borgen, geloof ik dat we drie dingen nodig hebben:
- Open communicatie
Ruimte om veiligheid bespreekbaar te maken
- Training en voorbereiding
Tolken verdienen dezelfde voorbereiding in risicobeheersing als andere professionals in de zorg en juridische sector
- Respect
Erkenning dat een tolk geen ‘doorfluisteraar’ is, maar een volwaardige professional met grenzen en behoeften.
Conclusie
Tolken is geen knop indrukken en woorden doorgeven. Het is topsport in communicatie. En topsporters kunnen alleen excelleren als hun basis op orde is. Veiligheid hoort daar onlosmakelijk bij.
Tolken zijn geen machines. We zijn mensen die met passie en precisie bruggen bouwen. En dat kunnen we alleen doen als veiligheid altijd en overal voorop staat.